Het leven zit vol uitdagingen. Je bent je huissleutels kwijtgeraakt, wat de planning van je dag verstoort of je internetverbinding valt uit net op het moment dat je een belangrijke e-mail probeert te versturen of een serie aan het kijken bent. Deze ‘vervelende shit’ is tot daaraan toe. Maar er zijn ook problemen van grotere aard: een dierbare overlijdt, je verliest je baan of je partner gaat vreemd. Hoe ga je hiermee om? Je kunt je leven nog zo goed voor elkaar denken te hebben, maar er gebeurt altijd wel iets wat je niet verwacht of liever niet had zien gebeuren. Met deze NLP-techniek kun je iedere situatie met vertrouwen tegemoet gaan.

Ik leerde op mijn 25e dat het niet de omstandigheden zijn die je leven bepalen, maar je interpretatie die je eraan geeft...

Van een probleem naar positiviteit 

Problemen horen bij het leven, weet ieder van ons inmiddels. Zelfs wanneer je zou besluiten om de rest van je leven veilig op je zolderkamer te blijven zitten. Maar zeker als je je nek uitsteekt, als je risico’s neemt en het maximale uit het leven wilt halen, ga je obstakels tegenkomen. Ze horen – in het dapperste geval – bij je wens om te groeien. Zonder problemen zou je leven behoorlijk saai zijn en zou je je ook niet ontwikkelen als mens. Waarom wordt een grassprietje sterk en gezond? Omdat het zich vanuit een kiem een weg moet worstelen door de grond, en wind en kou moet trotseren. Het is niet de vraag HOE – want het gebeurt hoe dan ook. Het is zijn natuur.

“Het voordeel van een dal? Dat er twee pieken naast liggen.” – Pascal Cuijpers

Ben jij probleem- of oplossingsgericht?

Een herkadering maakt het verschil tussen voortdurend teleurgesteld zijn en gelukkig zijn – het is de keuze die je hierin maakt.

Herkaderen als techniek

Het principe van het geven van een positieve – of een andere – interpretatie aan een situatie, ervaring of gebeurtenis noemen we herkaderen. Herkaderen is een van de krachtigste en eenvoudigste technieken die er zijn om, in moderne taal, je mind te shiften. Bovenal is het een gewoonte die je jezelf kunt aanleren. Als je je herkaderen eenmaal eigen hebt gemaakt, zit het in je systeem en pas je het toe op allerlei situaties. Ik kan wel zeggen dat de vaardigheid van het herkaderen mijn leven heeft veranderd.

Houd je jezelf niet voor de gek?

Laatst vertelde ik in een groep over herkaderen, toen iemand zei: ‘Ja, leuk allemaal, hoor. Maar soms gebeuren er toch dingen in het leven die gewoon K*T zijn? Dan kun je het wel positief gaan omdraaien, maar wat schiet je daarmee op? Dan houd je jezelf toch voor de gek?’ Ja en nee. Het is niet de ervaring zelf die goed of slecht is, maar de interpretatie die je geeft aan hetgeen wat je overkomt. De mate waarin je gelukkig bent, is afhankelijk van de mate waarin je verantwoordelijkheid neemt voor de manier waarop je omgaat met hetgeen je overkomt. 

Niet wat je overkomt, maar hoe je ermee omgaat.

Hoe kijk jij aan tegen de waarheid?

Is het jezelf voor de gek houden als je het glas als halfvol ziet of juist als je het als halfleeg ziet? Jij beslist jouw waarheid. Bedenk maar eens waar jij van nature voor zou kiezen bij de volgende stellingen: Word jij chagrijnig en komt er niets meer uit je handen wanneer het buiten regent? Of zie je de regen als een uitgelezen kans een haardvuur aan te steken, er een wijntje bij te nemen en ouderwetse spelletjes te spelen? Als je vanwege een reorganisatie ontslagen wordt, voel je je dan persoonlijk verslagen of zie je het als een unieke mogelijkheid je leven een andere wending te geven? Als de economie er slecht voor staat, betekent dit dat je geen eigen bedrijf start of betekent het dat je juist een eigen bedrijf start? Zie je fouten als blunders of als kansen voor de toekomst?

De interpretatie is het kader dat je plaatst

Herkaderen is gebaseerd op het principe dat niets de waarheid is, maar dat iedere situatie en gebeurtenis bepaald wordt door de interpretatie die we eraan geven. Zelfs feiten of gedrag hebben geen enkele betekenis of waarde totdat je ze koppelt aan een bepaalde interpretatie. Het interpreteren is het kader dat je plaatst om de gebeurtenis. Het kader bepaalt de kleur die de situatie, het feit of het gedrag krijgt. Een voorbeeld: de kleur rood heeft op zichzelf geen waarde. De kleur rood is noch positief, noch negatief. Ook is hij niet gekoppeld aan een bepaalde emotie of waarde. De kleur rood krijgt pas een (emotionele) waarde wanneer we er een interpretatie aan geven. De kleur rood wordt dan geassocieerd met mooi, lelijk, passievol, krachtig, gevaar of angst. Het feit dat iemand rood koppelt aan gevaar maakt de kleur rood nog niet gevaarlijk. Want voor iemand anders staat de kleur rood voor kracht. Beide interpretaties zijn niet waar of onwaar. Ook gebeurtenissen zijn in essentie neutraal. Een gebeurtenis krijgt pas waarde of een emotionele associatie wanneer je haar interpreteert op de een of andere manier. De interpretatie bepaalt vervolgens de emotie die het teweegbrengt.

De vraag binnen NLP is altijd: hoe doe ik dat dan? Hoe zorg ik ervoor dat ik het glas halfvol zie? Wat ervoor zorgt dat je anders naar dezelfde situatie gaat kijken, is jezelf de vraag stellen: “Wat is hier positief aan?”

Oefening: Wat is er positief aan?

Hieronder lees je een aantal situaties. Geef ten minste één positieve herkadering voor iedere situatie door jezelf de vraag te stellen: wat is hier positief aan? Met het antwoord wat je dan krijgt, verander je niet de werkelijkheid, maar je bekijkt dezelfde situatie vanuit een andere hoek. Je verandert je focus en ziet daardoor (soms letterlijk) andere aspecten van dezelfde situatie.

1. Mijn baas schreeuwt voortdurend tegen me.
2. Ik moest dit jaar €12.000 meer inkomstenbelasting betalen.
3. Het lukt me maar niet om te stoppen met roken. 
4. Elke keer als ik begin te slagen, saboteer ik mijn succes. 
5. Mijn vriendin kan soms zo bemoeizuchtig zijn.
6. Naarmate de jaren verstrijken, wordt onze hond steeds ondeugender.
7. Ik ben verbrand op mijn vakantie naar Hawaï.
8. Ik heb nog maar twee jaar te leven. 
9. Mijn opa van 85 jaar is zojuist opgenomen in het ziekenhuis.
10. Doordat ik in de file kwam, heb ik de geboorte van mijn kind gemist.
11. De hele zolderetage van mijn huis is afgebrand. 
12. Ik ben extreem verlegen in het bijzijn van anderen. 
13. Mijn partner zit met een burn-out thuis.
14. Ons gezin zit altijd in geldproblemen.
15. De verjaardag duurde tot 3 uur ‘s nachts en nu ben ik ontzettend moe.
16. Mijn relatie is net uitgegaan.
17. Ik zit in een midlifecrisis.

Van ‘nog niet perfect’ naar perfect

Denk nu aan één tot drie negatieve ervaringen die je zelf recent hebt gehad. Welke herkadering(en) kun je hierop loslaten? Schrijf ze uit net zoals bovenstaande situaties. Stel de eerste herkaderingsvraag: 1. wat is hier goed aan? En voeg hier nu een tweede en derde herkaderingsvraag aan toe:

2. Wat is nog niet perfect? 

Hierin zit de veronderstelling dat het wel perfect gaat worden. Voor je onderbewuste heb je met deze vraag een mentaal beeld gevormd van hoe de ideale eindsituatie is en kun je stappen zetten richting dit beeld.

3. Wat ben ik bereid te doen zodat het wordt wat ik wil?
Ook hier zit weer een veronderstelling in dat er een oplossing is. En dat je invloed hebt op de situatie. 

Coach jezelf en anderen

Na de oefening zou je kunnen denken dat herkaderen vooral een kunstje is. Slechts een ‘trucje’ of het ‘goedpraten’ van iets wat krom is. Maar herkaderen is meer dan alleen maar met woorden spelen. Het is letterlijk hoe we iets interpreteren, en daardoor de manier waarop het verwerkt wordt in ons brein. Herkadering heeft een diepgaand effect op hoe je de werkelijkheid ervaart en daarmee hoe je je voelt en welke oplossingen je ziet. In mijn boek ‘Coach jezelf met NLP’ lees je nog veel meer over deze NLP-techniek en ook hoe je herkaderen kunt inzetten tijdens coachingsessies en trainingen. 

Ben jij benieuwd hoe je anderen kunt leren beter met tegenslagen om te gaan en hoe zij hun leven meer in eigen hand kunnen nemen? Je leert met behulp van krachtige NLP-technieken jezelf en anderen om negatieve situaties om te buigen naar groeimomenten in onze NLP Coachopleiding.