Zelfvertrouwen. Het klinkt als iets dat je hebt of niet hebt. Verkeerd gedacht! Het is geen vaststaande eigenschap maar wél een vaardigheid die je kunt ontwikkelen. Vaak ben je er natuurlijkerwijs veel beter in dan je denkt, en het niet gebruiken van deze vaardigheid is vaak een onbewust beschermingsmanoeuvre. Klein blijven en reageren vanuit oude pijn kan namelijk een gevoel van veiligheid bieden: je vermijdt risico’s, houdt controle en blijft binnen de comfortzone. Maar wat als juist dát je groei, dromen en doelen belemmert?

Wil je trainen en presenteren? In trainingen en presentaties is zelfvertrouwen niet alleen prettig, maar ook essentieel om impact te maken. Hoe zorg je ervoor dat je dit op een natuurlijke en authentieke manier inzet?

Wat is zelfvertrouwen?

Veel mensen zien zelfvertrouwen als de afwezigheid van angst of onzekerheid. Maar is dat wel zo? Zelfvertrouwen betekent niet dat je nooit twijfelt, het betekent dat je weet hoe je met die twijfel omgaat. Het is het vertrouwen dat je, ongeacht de omstandigheden, kunt handelen op een manier die bij jou past. Beluister van onze Leuker Leren Leven podcast de aflevering Hoe krijg je zelfvertrouwen met de kracht van NLP? die helemaal over dit onderwerp gaat.

Hoe ontstaat een gebrek aan zelfvertrouwen?

Gebrek aan zelfvertrouwen ontstaat vaak door eerdere ervaringen, perfectionisme of een kritische interne dialoog. Een mislukt optreden, een negatieve opmerking of een streng zelfbeeld kunnen diepe sporen nalaten. Maar net zoals zelfvertrouwen kan groeien, kan een gebrek eraan ook worden omgebogen. Dit laatste is trouwens een goed voorbeeld van herkaderen, een NLP-techniek waarmee je dezelfde informatie op een positieve manier kunt gebruiken. Wanneer je leert anders naar je ervaringen te kijken, verandert niet alleen je perspectief, maar ook de impact die die ervaringen op jou hebben. En dat is levensveranderend.

Willen, kunnen en zijn

Zelfvertrouwen draait niet alleen om iets willen of kunnen. Het gaat juist ook om ‘zijn’. Wil je beter leren presenteren? Dan helpt het niet om alleen technieken te oefenen: je moet jezelf ook toestaan om comfortabel te zijn met je eigen stijl. Hoe meer je in lijn bent met wie je bent, hoe natuurlijker jouw zelfvertrouwen zal overkomen. In feite ben je al genoeg zodra je voor een groep staat. Alles wat je dan zegt, is bonus. Dus waarom niet gewoon spelen? Niemand verwacht dat je een perfecte presentatie geeft. Sterker nog, dat zou misschien zelfs afstand creëren. Wat mensen echt raakt, is herkenning. Als ze zich in jou en je verhaal kunnen herkennen, nemen ze niet alleen kennis mee naar huis, maar ook inspiratie. En dat is uiteindelijk waar het om draait.

Leiderschap en zelfvertrouwen

Of je nu trainer bent, spreker of coach: zelfvertrouwen straal je uit. Mensen voelen of je echt gelooft in wat je vertelt. Leiderschap betekent niet dat je altijd de antwoorden hebt of ergens voorop loopt, maar wel dat je met overtuiging in het moment durft te blijven en de juiste energie weet te brengen. Misschien nog wel belangrijker: dat je anderen uitnodigt om met je mee te gaan, in denken én doen. Inspiratie bieden zit ‘m in herhaling en nuance. Dus geef jezelf en je publiek de tijd: herhaal, speel met verschillende invalshoeken en vertrouw erop dat je boodschap landt.

5 tips om zelfvertrouwen voor een groep te vergroten

1. Bereid je voor, maar laat ruimte voor spontaniteit Kennis van je onderwerp geeft houvast, maar echte zelfverzekerdheid komt uit het kunnen inspelen op het moment.
2. Gebruik je lichaam Emoties kunnen vastzitten in je lijf. Subtiele beweging helpt je om spanning los te laten en je vrijer te voelen.
3. Focus op je ademhaling Rustig en diep ademen helpt om kalmte en controle te behouden. Rustig praten kan een anker hiervoor zijn.
4. Stap in de energie van je publiek Een sterke trainer of spreker voelt aan waar de groep behoefte aan heeft en speelt daarop in. Vraag bijvoorbeeld als ijsbreker bepaalde input aan de groep en bouw een bruggetje naar hetgeen dat je wilt vertellen.
5. Omarm onzekerheid als onderdeel van groei Zelfvertrouwen groeit niet door fouten te vermijden, maar door ermee te leren omgaan. Waar ben je nog onzeker over? Pluis uit waar dit thema vandaan komt en hoe je het wat extra liefde kunt geven.

Lees ook: Verschillende soorten faalangst: lees hier de 3 typen en oorzaken

Intuïtief trainen: leren vertrouwen op het moment

Trainer Wesley de Bree vertelt hoe zijn manier van trainen door de jaren heen veranderde. Waar hij in het begin vooral gefocust was op het overbrengen van inhoud, gebruikt hij nu veel meer de dynamiek van de groep. “Inmiddels draai ik het om: ik weet welke onderwerpen we gaan behandelen, maar ik kijk naar wat er in het moment nodig is. Wat leeft er in de groep? Hoe kan ik dat gebruiken in mijn training? Dat vraagt om vertrouwen: niet alleen in mezelf, maar ook in het proces. Het is een samenwerking; de energie van de groep en die van de trainer. Het weerspiegelt vaak een grotere beweging, thema’s binnen het collectief.”

Altijd doorleren

Wesley is zelf nooit uitgeleerd, vertelt hij, en wil zich verder verdiepen in lichaamsgericht werken. Hij ziet beweging als een belangrijk onderdeel van zelfvertrouwen. “Emoties kunnen zich vastzetten in je lichaam. Eigenlijk zijn het dan geen ‘emoties’ meer, want die zouden juist in beweging moeten blijven. Door fysieke beweging krijgt vastzittend trauma de kans om weer los te komen, en dat brengt vaak inzichten en mindshifts teweeg die je met denken alleen niet bereikt.”

Een leuk weetje: ooit had Wesley zelf de neiging om veel in zijn hoofd te zitten, totdat hij ontdekte hoe krachtig het is om het lichaam als instrument te gebruiken. Die openbaring veranderde niet alleen zijn trainingen, maar ook zijn eigen groei. “Soms zit de grootste wijsheid niet in wat je denkt, maar in wat je voelt en durft te laten gebeuren.”

Coachend trainen

Dit is precies wat NLP je leert: zelfvertrouwen is niet iets dat je aan- of uitzet, maar een manier van zijn. Binnen eigenlijk al onze opleidingen over persoonlijke groei oefen je hiermee: zelfvertrouwen gaat niet alleen over hoe je je voelt, maar ook over hoe je durft te zijn. Op professioneel niveau betekent dit dat je presentaties niet hoeft te forceren, maar dat je ze kunt laten ontstaan. Je leert hoe je groepen begeleidt en op een coachende manier traint, zonder afhankelijk te zijn van rigide structuren of controle.

Wil jij dit ook leren? Ontdek de opleiding Authentiek Presenteren bij UNLP en ontwikkel het zelfvertrouwen dat echt bij jou past.