Wanneer we het hebben over samengestelde gezinnen, komen er al snel emoties en vragen naar boven. Hoe verenig je twee systemen met hun eigen geschiedenis, normen en gebruiken, zeker wanneer er kinderen uit eerdere relaties meespelen? Eveline den Boogert, trainster bij UNLP, ervaren coach en senior systemisch begeleider, deelt haar inzichten over het werken met samengestelde gezinnen. Ze laat zien hoe familieopstellingen kunnen helpen om de vaak ingewikkelde puzzel van deze systemen beter te leggen.

In de 2-daagse Workshop Samengestelde systemen, stiefgezinnen en patchwork families ontdek je hoe diep de dynamiek van een samengesteld gezin gaat. Je leert systemische principes toepassen die helpen om meer rust, grip en helderheid te brengen in situaties die vaak gekenmerkt worden door verwarring en loyaliteitsconflicten.

Inzicht in de onderstroom met systemisch werk

“Samengestelde gezinnen zijn fascinerend,” zegt Eveline. “Er komen op meerdere lagen verstrikkingen en loyaliteiten samen. De relaties tussen stiefouders, stiefkinderen en ex-partners vormen een complex web van verwachtingen en emoties.” Maar complex betekent niet dat het problematisch hoeft te zijn. Samengestelde gezinnen vragen vaak om extra aandacht en zorg, maar kunnen ook juist veel verbinding, liefde en plezier brengen.

De juiste plek voor iedereen

Sinds 2010 begeleidt Eveline (stief)ouders, kinderen en professionals vanuit haar eigen praktijk. Ze ziet dagelijks hoe krachtig opstellingen kunnen zijn, juist in samengestelde gezinnen. “Een samengesteld gezin is géén traditioneel gezin,” legt ze uit. “Er spelen veel onbewuste dynamieken die te maken hebben met verlies, loyaliteit en plek. Die worden in een opstelling vaak pijnlijk helder en precies daardoor helpend.”

Systemisch werk geeft je inzicht in gedragspatronen

Naast opstellingen maakt Eveline gebruik van NLP. “NLP heeft mij geholpen om diepere gedragspatronen te herkennen, het is een krachtige aanvulling op systemisch werk,” vertelt ze. “Want het systeem van herkomst met al zijn verhalen, overtuigingen en onzichtbare boodschappen stuurt ons vaker dan we denken.”

Bewust zijn van je plek is de sleutel tot beweging

Eveline weet uit ervaring hoe belangrijk het is om je eigen plek in te nemen. “We hebben de neiging om van onze plek te gaan als het systeem daarom vraagt,” zegt ze. “Bijvoorbeeld als kind dat gaat bemiddelen tussen ouders bij ruzie, soms zelfs door lichamelijke klachten of opvallend gedrag. Onbewust proberen kinderen dan de spanning te reguleren. Maar: je enige taak als kind is om kind te zijn.” Wanneer die kind-plek wordt verlaten, ontstaan vaak problemen. “Kinderen kunnen zich dan over-verantwoordelijk gaan voelen, of vastlopen in gedrag of emoties.”

Verlies en rouw in het systeem

Bij elk samengesteld gezin is er sprake van verlies. Een scheiding, een overleden ouder, een weggevallen verbinding. “De wens van kinderen om hun eigen ouders weer samen te zien is vaak diepgeworteld,” zegt Eveline. “Wanneer er nieuwe partners komen, kan dit gemis opnieuw aangeraakt worden. De hoop dat ‘het nog goedkomt’ verdwijnt dan definitief.”

Beluister ook de podcastaflevering rouw en verlies verwerken uit onze serie Leuker Leren Leven, via het YouTube-kanaal.

Ook voor professionals in jeugdzorg, advocatuur en mediation

Eveline begeleidt niet alleen gezinnen, maar ook professionals die met samengestelde systemen werken. “Als emoties zoals rouw of loyaliteit niet worden erkend, blijven patronen zich herhalen,” zegt ze. “Ook de relatie tussen ex-partners is van grote invloed. Daarom zijn deze thema’s een vast onderdeel van mijn trainingen.”

Hoe blijf je als begeleider in balans?

Werken met samengestelde systemen betekent ook werken met diepe emoties. “Als systemisch begeleider ben je meervoudig partijdig,” vertelt Eveline. “Je voelt mee, resoneert en erkent en soms voel je onmacht als het toch niet lukt. Daarom neem ik de tijd voor intercollegiaal overleg en werk ik in supervisie met mijn eigen patronen en mechanismen, zodat ik zuiver kan blijven kijken.”

Wat kun je verwachten van de workshop?

Deelnemers aan de workshop krijgen niet alleen theorie, maar ook een diepgaande ervaring. “We werken met tafelopstellingen en oefeningen waarin deelnemers zelf voelen wat er speelt. Je leert niet alleen over het systeem, je stáát er middenin. En juist dat maakt dat je inzichten direct kunt toepassen.” Eveline benadrukt dat samengestelde gezinnen kinderen vaak voor dilemma’s stellen. “Ze kunnen niet zelf kiezen, maar worden wél geacht te functioneren binnen een nieuwe gezinsvorm. Vooral bij pubers leidt dat soms tot verzet. Het is aan de volwassenen om daarin plekbewustzijn en leiderschap te tonen.”

Wat levert het op?

Wie inzicht krijgt in de onderliggende dynamieken van een samengesteld gezin, vindt meer rust. Je leert je eigen plek in te nemen, beter om te gaan met loyaliteiten en oude patronen los te laten.

Samengestelde gezinnen zijn uitdagend maar bieden ook grote kansen voor persoonlijke groei en heling. Wil jij leren hoe je deze dynamieken kunt herkennen, begeleiden en helen? Schrijf je dan in voor de tweedaagse training.